Bán biên liên có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng bán biên liên

Bán biên liên là một cây thuốc thảo dược thường được sử dụng nhiều trong Y học cổ truyền. Hãy cùng tìm hiểu những lợi ích của bán biên liên đối với sức khỏe qua bài viết sau.

Bạn đang đọc: Bán biên liên có tác dụng gì? Công dụng và liều dùng bán biên liên

Bán biên liên là gì?

Bán biên liên có tên khoa học là Lobelia chinensis Lour, thuộc họ Lô Biên (Lobeliaceae), còn được biết đến với tên gọi cây lô biên hoặc lỗ bình tàu. Cây có thân 3 góc, mọc thẳng lên hoặc mọc nằm, đôi khi có thể đâm rễ hoặc bén rễ, chiều dài từ 5-15cm. Lá mọc cách, gần như không cuống, với lá trên rất nhỏ.

Cây phân bố ở nhiều nơi trên thế giới như Lào, Việt Nam, Campuchia, Thái Lan, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản,… Ở nước ta, Bán biên liên thường xuất hiện ở ruộng và các vùng ẩm thấp, phổ biến ở nhiều địa điểm thuộc miền Bắc và miền Trung. Cây được sử dụng toàn bộ, thu hái vào mùa xuân và mùa hè, sau đó rửa sạch để sử dụng tươi hoặc phơi khô để làm thuốc. Thành phần hóa học của cây bao gồm lobelin, lobelanin, isolobelanin, lobelanidin, saponin, flavon và acid amin.

Trong y học cổ truyền Đông y, Bán biên liên được coi là có vị cay, tính bình, có tác dụng lợi niệu, tiêu thũng và thanh nhiệt giải độc.

Bán biên liên là cây thảo nhỏ, sống hằng năm

Các tác dụng của bán biên liên theo Y học hiện đại

Chống oxy hóa và chống viêm

Y học cổ truyền từ lâu đã sử dụng Bán biên liên như một phương thuốc trị viêm họng, viêm ruột, tiêu chảy và viêm ruột thừa… Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu chi tiết về khả năng chống viêm của bán biên liên, nhưng những nghiên cứu nhỏ đã đưa ra kết quả tích cực về lợi ích của nó trong việc này.

Gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng Bán biên liên có đặc tính chống viêm thông qua việc ức chế enzym như oxit nitric cảm ứng (iNOS), cyclooxygenase-2 (COX-2), cũng như yếu tố hoại tử khối u-α (TNF-α) và interleukin-6 (IL-6) từ con đường NF-κB.

Trên chuột trong cuộc nghiên cứu, chiết xuất methanol từ bán biên liên đã làm giảm các cytokine gây viêm (TNF-α, IL-β, IL-6) và ức chế iNOS, COX-2. Kết quả này cho thấy bán biên liên có khả năng chống viêm.

Bán biên liên có thể có khả năng chống viêm

Ngăn ngừa ung thư

Đã có rất nhiều nghiên cứu về khả năng chống ung thư của các thành phần polysaccharide được phân lập từ Lobelia chinensis Lour (bán biên liên).

Các kết quả từ cuộc nghiên cứu này cho thấy rằng các polysaccharide được phân lập từ Lobelia chinensis Lour là những ứng cử viên tiềm năng cho hóa trị liệu miễn dịch và thích hợp để điều trị ung thư. Hai phần polysaccharide bị cô lập thể hiện các hoạt động chống oxy hóa đáng kể và kích thích sản xuất yếu tố hoại tử khối u-α (TNF-α) và interleukin-6 (IL-6)

Có nhiều nghiên cứu về khả năng chống ung thư của các thành phần polysaccharide từ Bán biên liên (Lobelia chinensis Lour). Kết quả cho thấy polysaccharide từ cây này có tiềm năng trong hóa trị liệu miễn dịch và có thể được sử dụng trong điều trị ung thư.

Hai phần polysaccharide đã được cô lập, cho thấy hoạt động chống oxy hóa đáng kể và khả năng kích thích sản xuất yếu tố hoại tử khối u-α (TNF-α) và interleukin-6 (IL-6).

Tác dụng chống ung thư của bán biên liên chủ yếu được nghiên cứu trên các thành phần polysaccharide từ loài này

Chống lại virus

Chiết xuất methanol từ bán biên liên đã thành công trong việc ngăn chặn sự nhân lên của virus herpes simplex loại 1 (HSV-1) trong tế bào hela, đồng thời không gây tổn thương cho tế bào.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chiết xuất từ bán biên liên là một chất ức chế mạnh đối với sự sao chép của virus herpes simplex loại 1, cả trong điều kiện ống nghiệm và in vivo.

Chiết xuất từ bán biên liên là một chất ức chế sự nhân lên của virus herpes simplex loại 1

Chống lại trực khuẩn lao

Chiết xuất từ Lobelia chinensis (bán biên liên) không chỉ có hoạt tính chống trực khuẩn lao (Mycobacterium tuberculosis) độc nhất mà còn gây ra tác động chống M.

Tuberculosis có tính chọn lọc bằng cách liên tục ức chế hoặc ngăn chặn sự phát triển của M. tuberculosis thông qua một cơ chế dược lý mới. Nghiên cứu này chứng minh tiềm năng của chiết xuất từ bán biên liên làm ứng cử viên tiềm năng cho việc phát triển một loại thuốc chống lao mới, đồng thời cũng hỗ trợ sử dụng các cây thuốc cổ truyền như một chiến lược hiệu quả chống lại bệnh lao.

Chiết xuất từ bán biên liên ức chế hoặc ngăn chặn sự phát triển của trực khuẩn lao

Điều trị viêm họng

Viêm họng hạt là một bệnh viêm đường hô hấp thường gặp trong lâm sàng và nếu không được điều trị đúng cách, có thể dẫn đến tái phát nhiều lần. Theo quan điểm của y học cổ truyền, nguyên nhân chủ yếu của viêm họng cấp là do ngoại sinh xâm nhập hoặc do phổi và dạ dày bị nhiệt.

Triệu chứng chính bao gồm đau họng, sưng và đỏ vùng họng cùng với sốt. Để nhanh chóng hồi phục từ bệnh này, phương pháp điều trị truyền thống tập trung vào bồi bổ can thận, thanh nhiệt và giải độc.

Một nghiên cứu về tác dụng chống viêm của bán biên liên trên chuột bị viêm họng do nước amoniac đã sử dụng hợp chất lỏng uống kết hợp từ các cây thuốc có tính thanh nhiệt giải độc như bán biên liên, hoàng cầm (Scutellaria barbata), cây cỏ lưỡi rắn hoa trắng (Oldenlandia diffusa),…

Kết quả cho thấy chất lỏng này có khả năng cải thiện sự xâm nhập của tế bào viêm trong họng và hỗ trợ sửa chữa niêm mạc họng của chuột bị viêm họng cấp tính, giảm các triệu chứng của viêm họng.

Tìm hiểu thêm: Thương hiệu R.X của nước nào? Có tốt không? Các dòng sản phẩm nổi bật

Chiết xuất chất lỏng từ bán biên liên có thể có lợi cho bệnh nhân viêm họng

Các tác dụng của bán biên liên theo Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền bán biên liên có tác dụng tiêu độc, giải nhiệt, lợi tiểu, tiêu thũng, giảm viêm.

Tác dụng dược lý chính của Bán biên liên bao gồm:

• Chữa vết thương do côn trùng, rắn độc cắn.
• Viêm gan, xơ gan cổ trướng.
• Phù thũng ở bệnh nhân bị viêm thận.
• Nhiễm trùng ruột.
• Viêm ruột thừa.
• Tiêu lỏng nhiều lần trong ngày.
• Mụn đinh nhọt độc lở loét.
• Viêm họng.
• Sốt kéo dài không hết.

Liều dùng bán biên liên

Dạng tươi: Giã uống hoặc đắp trực tiếp lên da. Liều lượng từ 30 – 120g mỗi ngày.

Dạng khô: Sắc uống. Liều lượng 15 – 30g mỗi ngày.

Bán biên liên liều lượng dùng ở dạng tươi từ 30 – 120g mỗi ngày

Một số bài thuốc có sử dụng bán biên liên

Bài thuốc chữa gan cổ trướng

Mỗi vị 9 gam gồm bán biên liên, kim tiền thảo, 12 gam đại hoàng, 18 gam chỉ thức. Sắc nước uống hàng ngày, mỗi ngày 1 thang uống duy trì trong 5 ngày. Sau đó, tăng liều bằng cách thêm 2 vị bán biên liên và kim tiền thảo, loại bỏ đại hoàng và thêm thần khúc, mạch nha.

Bài thuốc kết hợp bán biên liên, kim tiền thảo, đại hoàng, chỉ thức chữa bệnh gan cổ trướng

Bài thuốc chữa rắn độc, bọ cạp

Mỗi ngày dùng 30 – 48 gam bán biên liên, sắc nửa giờ với lửa nhỏ. Chia thành 3 lần uống trong ngày. Đồng thời, sử dụng bán biên liên tươi giã nát đắp lên vết cắn, thay 2 lần mỗi ngày.

Bán biên liên giúp chữa rắn độc, bò cạp

Bài thuốc chữa hoàng đản, phù thũng, tiểu tiện khó

Chuẩn bị 30 gam Bán biên liên, 30 gam bạch mao căn. Sắc nước và chia thành 2 lần uống trong ngày, có thể thêm đường trắng nếu muốn.

>>>>>Xem thêm: Tinh thể canxi oxalat: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và cách phòng ngừa

Bài thuốc kết hợp bán biên liên, bạch mao căn hỗ trợ chữa hoàng đản, phù thũng

Bài thuốc chữa mụn nhọt, đầu đinh

Chuẩn bị lượng bán biên liên vừa đủ, thêm ít muối ăn, giã nát và đắp lên chỗ nước chảy vàng.

Bài thuốc trị viêm tai giữa cấp tính

Bán biên liên tươi, giã để lấy nước cốt, thêm chút rượu nóng và nhỏ vào lỗ tai (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

Bài thuốc trị ung nhọt

Bán biên liên tươi, thêm chút muối ăn, giã nát đắp ngoài (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

Bài thuốc trị vàng da, phù thũng thuộc dương tính, thực chứng, tiểu khó

Bán biên liên và Bạch mao căn, mỗi loại 30g, trộn với đường cát, uống hai lần mỗi ngày (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

Bài thuốc cầm máu hạ huyết áp, sốt rét, trị ho suyễn và đau thắt lưng

Bán biên liên và Bạch mao căn, mỗi loại 30g, pha trộn với đường cát, uống hai lần mỗi ngày (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

Bài thuốc chữa ung nhọt độc, vết thương ngoài da do bị các loại côn trùng cắn

Sử dụng toàn bộ cây tươi, rửa sạch và giã nhuyễn. Đắp lên vùng tổn thương ở ngoài da và để trong ít nhất 30 phút. Lặp lại việc này hai lần mỗi ngày.

Lưu ý khi sử dụng bán biên liên

Ngộ độc thường xuất hiện với triệu chứng như chảy nước dãi, sợ hãi, đau đầu, tiêu chảy, cao huyết áp, rối loạn nhịp tim và ở mức nặng có thể gây co giật và đe dọa tính mạng do liệt trung khu hô hấp.

Đối với trường hợp nhẹ, có thể sử dụng thuốc chấn tĩnh, châm Nhân trung, Hợp cốc, Dũng tuyền. Trong trường hợp nặng, cần tìm đến sự giúp đỡ từ y học hiện đại. Trong y học dân gian, người ta thường khuyến khích sử dụng nước sắc Cam thảo hoặc nước ép gừng tươi để giải độc.

Phụ nữ mang thai, trẻ em hoặc những người bị dị ứng với thành phần của bán biên liên nên thận trọng khi sử dụng.

Sử dụng bán biên liên quá liều có thể gây kích thích đường hô hấp, tăng giảm huyết áp đột ngột hoặc gây ra co giật. Vì vậy, cần tuân thủ dùng dược liệu theo đúng liều lượng được hướng dẫn từ Bác sĩ Y học cổ truyền.

Hy vọng bài viết mang những thông tin hữu ích đến bạn đọc, bán biên liên hiện vẫn là loại thảo dược đang được nghiên cứu sâu hơn về nhiều lợi ích đối với sức khỏe cũng như khả năng chữa trị thế nên bạn không nên tự ý sử dụng loại thảo dược này trừ khi có chỉ định của thầy thuốc.