Acid alpha lipoic (ALA) là gì? Công dụng, cách dùng, tác dụng phụ, thực phẩm chứa ALA
Axit alpha-lipoic (ALA) có thể đóng vai trò trong việc giảm cân, tiểu đường và các tình trạng sức khỏe khác.Tuy nhiên, nhiều người băn khoăn liệu nó có thực sự có những công dụng đó hay không? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn các thông tin rõ ràng hơn về axit alpha-lipoic, công dụng, cách dùng, tác dụng phụ và thực phẩm chứa ALA.
Bạn đang đọc: Acid alpha lipoic (ALA) là gì? Công dụng, cách dùng, tác dụng phụ, thực phẩm chứa ALA
Axit alpha-lipoic (ALA) trong cơ thể được sử dụng để phân hủy carbohydrate và tạo ra năng lượng. Việc bổ sung ALA đang ngày càng trở nên phổ biến, vì một số người tin rằng nó có thể giúp giảm cân, tốt cho bệnh nhân tiểu đường, cải thiện suy giảm trí nhớ, ngăn chặn sự lão hóa da và các tình trạng sức khỏe khác…
Contents
Acid alpha lipoic (ALA) là gì?
Axit alpha-lipoic (ALA) còn được gọi là axit lipoic hay axit thioctic là một chất hữu cơ trong cơ thể, hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh. ALA được tạo ra bên trong ty thể – nơi được gọi là nhà máy sản xuất của tế bào – nơi mà các enzym biến chất dinh dưỡng thành năng lượng. ALA hoạt động như một yếu tố hỗ trợ trong quá trình sản xuất năng lượng cho tế bào.
Một ưu điểm của ALA là khả năng hòa tan cả trong nước và chất béo, cho phép nó di chuyển đến tất cả các bộ phận của cơ thể. Do tính chất đặc biệt đó, nó có thể xâm nhập vào một số phần nhất định của tế bào mà hầu hết các chất chống oxy hóa khác không thể tiếp cận được.
Cơ thể bạn sản xuất axit alpha-lipoic một cách tự nhiên, nhưng nó cũng được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm. Vì cơ thể chỉ sản xuất một lượng nhỏ axit này, nên bạn có thể tăng mức độ ALA trong cơ thể bằng cách lựa chọn chế độ ăn uống giàu các thực phẩm chứa ALA hoặc bổ sung thêm từ thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Công dụng của Acid alpha lipoic (ALA)
Hỗ trợ cho bệnh tiểu đường
Nếu bệnh tiểu đường không được điều trị, có thể gây ra một số biến chứng, chẳng hạn như giảm thị lực, bệnh tim và suy thận. Uống alpha lipoic acid hoặc tiêm tĩnh mạch được cho là sẽ cải thiện lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 bằng cách tăng cường khả năng cơ thể sử dụng insulin để giảm lượng đường trong máu,
Trong các nghiên cứu trên động vật, ALA đã làm giảm lượng đường trong máu lên đến 64% [1]. Một đánh giá các nghiên cứu ở người lớn mắc hội chứng chuyển hóa chỉ ra rằng: nó có thể cải thiện tình trạng kháng insulin, giảm mức đường huyết lúc đói và chỉ số HbA1c (tình trạng gắn kết của đường trên Hb hồng cầu) [2].
Ngoài ra một nghiên cứu được đăng trên Thư viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ cũng đã chỉ ra rằng nó có thể làm giảm các triệu chứng tổn thương thần kinh thường gặp ở những người mắc bệnh tiểu đường [3].
Tuy vậy, ALA không được coi là một phương pháp điều trị hoàn toàn cho bệnh tiểu đường. Nếu bạn bị tiểu đường và muốn sử dụng axit alpha-lipoic, trước tiên bạn nên nói chuyện với bác sĩ vì nó có thể tương tác với thuốc của bạn.
Bên cạnh đó, bạn có thể kết hợp ALA với một số sản phẩm hỗ trợ tiểu đường để giúp cải thiện tình trạng bệnh và mang lại tác dụng tích cực cho sức khỏe tổng thể.
Có lợi cho tim mạch
Stress oxy hóa phụ thuộc vào tuổi tác được coi là một trong những nguyên nhân của nhiều bệnh tim mạch, bao gồm rối loạn chức năng nội mô trong xơ vữa động mạch, bệnh tim thiếu máu cục bộ, tăng huyết áp và suy tim. Dựa vào vài nghiên cứu thì axit alpha-lipoic có thể giúp giảm stress oxy hóa, cải thiện chức năng mạch máu và giảm gánh nặng mảng xơ vữa động mạch. Vậy nên ALA có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch một cách tích cực và an toàn [4].
Một đánh giá khác cũng phát hiện ra rằng ALA có thể làm giảm mức cholesterol “xấu” – một yếu tố khác có nguy cơ gây các bệnh tim mạch [2].
Có lợi với bệnh suy giảm trí nhớ
Stress oxy hóa ngoài việc đóng một vai trò trong sự phát triển của bệnh tim, nó cũng đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe của não và mất trí nhớ.
Dựa theo một nghiên cứu ở những người tham gia mắc bệnh Alzheimer, axit alpha-lipoic có thể làm chậm sự tiến triển của tình trạng này [5].
Để giải thích cho điều này, các nhà nghiên cứu cho rằng có thể là do tác động tích cực của ALA đối với bệnh nhân tiểu đường (như giảm sự kháng insulin của cơ thể và cải thiện lượng đường trong máu), mà bệnh tiểu đường tuýp 2 có nguy cơ cao mắc bệnh Alzheimer.
Tuy nhiên, chỉ một số ít các nghiên cứu đã điều tra axit alpha-lipoic và các rối loạn liên quan đến mất trí nhớ. Cần nghiên cứu thêm trước khi axit alpha-lipoic có thể được khuyến nghị để điều trị.
Giảm viêm
Viêm mãn tính có liên quan đến một số bệnh, bao gồm ung thư và tiểu đường. Axit alpha-lipoic đã được chứng minh là làm giảm một số dấu hiệu viêm.
Trong một phân tích cho 11 nghiên cứu, axit alpha-lipoic đã làm giảm đáng kể mức protein phản ứng C (CRP). CRP là một dấu hiệu viêm, nó có thể chỉ ra tình trạng viêm mãn tính liên quan đến các bệnh có hại như tiểu đường và ung thư [nguon title=”” link=”https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0939475318301248″][/nguon].
Chống oxy hóa, ngừa lão hóa da
Tìm hiểu thêm: Có nên quan hệ tình dục sau tiêm vaccine COVID-19?
Trong một nghiên cứu trên người, các nhà khoa học phát hiện ra rằng việc thoa kem có chứa 5% axit alpha-lipoic lên da làm giảm nếp nhăn và giảm tình trạng da thô ráp. Ngoài ra ALA còn cung cấp khả năng bảo vệ chống oxy hóa do tác hại của ánh nắng mặt trời mà không có tác dụng phụ [7].
Hơn nữa, axit alpha-lipoic làm tăng mức độ của các chất chống oxy hóa khác, chẳng hạn như glutathione, giúp bảo vệ da khỏi tổn thương và có thể làm giảm các dấu hiệu lão hóa [8].
Giảm triệu chứng đau dây thần kinh
Như đã kể trên, axit alpha-lipoic có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh thần kinh do tiểu đường. Một đánh giá năm 2012 về các nghiên cứu từ Hà Lan đã kết luận rằng liều lượng 600mg axit alpha-lipoic tiêm tĩnh mạch hàng ngày trong ba tuần đã giúp “giảm đáng kể và có liên quan về mặt lâm sàng đối với cơn đau thần kinh” [9]. Tuy nhiên, hiện nay không có nhiều nước phê duyệt việc sử dụng axit alpha-lipoic tiêm tĩnh mạch để điều trị bệnh thần kinh do đái tháo đường.
Hơn thế, ALA được phát hiện là có khả năng làm chậm sự tiến triển của hội chứng ống cổ tay trong giai đoạn đầu, dùng axit alpha-lipoic trước và sau khi phẫu thuật hội chứng ống cổ tay đã được chứng minh là cải thiện kết quả phục hồi đáng kể. Thế nhưng, chưa có nhiều nghiên cứu lớn hơn để chứng minh và còn nhiều tranh cãi trong vấn đề này [10].
Ngoài các tác dụng đã kể trên, axit alpha-lipoic cũng đã được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp, bệnh Alzheimer, các vấn đề về gan do rượu, say độ cao, các vấn đề thần kinh liên quan đến tim, các vấn đề về não liên quan đến HIV hoặc các vấn đề về mắt do bệnh tiểu đường gây ra. Tuy nhiên, không có nhiều nghiên cứu chứng minh được các công dụng này.
Giúp giảm cân
Béo phì có nguy cơ mắc nhiều bệnh như tim mạch, tiểu đường hay ung thư.
Một số người cho rằng axit alpha-lipoic có thể giúp mọi người giảm cân. Ví dụ, một nghiên cứu trên mô hình động vật cho thấy ALA có thể cải thiện quá trình chuyển hóa năng lượng của cơ xương, tăng đốt cháy calo [11].
Tuy nhiên, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tác động của ALA đối với cân nặng là rất nhỏ. Vì thế, bạn có thể tham khảo sử dụng thêm một số sản phẩm hỗ trợ giảm cân để đạt được hiểu quả tốt hơn, giúp vóc dáng thon gọn, săn chắc hơn.
Liều dùng, cách dùng Acid alpha lipoic (ALA)
Hiện nay chưa có quy định cụ thể về liều lượng sử dụng axit alpha-lipoic. Hầu hết các chất bổ sung ALA đường uống được bán ngoài thị trường chứa từ 100mg đến 600mg ALA. Dựa trên phần lớn các bằng chứng hiện tại, liều tối đa hàng ngày cho người lớn là 600mg – 1.800 mg, uống trong vòng dưới 6 tháng.
Vậy nên về liều lượng cụ thể cho mỗi trường hợp, bạn hãy tham khảo từ bác sĩ điều trị của mình, vì một số bệnh lý có thể cần lượng ALA nhiều hơn như biến chứng tiểu đường hoặc rối loạn nhận thức.
Nên uống ALA khi bụng đói, vì một số loại thực phẩm có thể làm giảm sinh khả dụng của nó.
Lưu ý: do không rõ liệu axit alpha-lipoic có gây hại cho thai nhi, hay qua sữa mẹ hay không. Nên nếu đang mang thai hoặc đang cho con bú bạn không được sử dụng sản phẩm này, trừ khi được đề nghị từ bác sĩ.
Tác dụng phụ khi sử dụng Acid alpha lipoic (ALA)
ALA khá an toàn và ít tác dụng phụ, nhưng ở một số ít người có thể gặp một số biểu hiện nhẹ như buồn nôn, phát ban hoặc ngứa.
Ngừng dùng axit alpha-lipoic và gọi cho bác sĩ ngay nếu bạn có các triệu chứng sau:
– Hạ đường huyết
– Nhức đầu, suy nhược, đổ mồ hôi, lú lẫn, chóng mặt
– Nhịp tim nhanh hoặc cảm thấy bồn chồn
– Ngất xỉu
Thực phẩm chứa acid alpha lipoic (ALA)
>>>>>Xem thêm: Vitamin tổng hợp là gì? Công dụng của vitamin tổng hợp bạn nên biết
Việc lựa chọn một chế độ ăn phong phú, với nhiều các thực phẩm giàu acid alpha lipoic cũng là một cách để bổ sung loại axit này cho cơ thể, tuy hàm lượng ALA trong thực phẩm là rất nhỏ, nhưng rau và các thực phẩm có hàm lượng axit lipoic lại là một nguồn thực phẩm tốt, và vì nó ở dạng tự nhiên.
Các thực phẩm có chứa axit alpha-lipoic và tốt cho sức khỏe là:
– Thịt đỏ, thịt nội tạng như gan, tim, cật,…
– Các loại rau lá xanh như: bông cải xanh, rau bina,…
– Cà chua
– Khoai tây, cám gạo
Mong rằng bài viết trên giúp bạn có thêm thông tin về acid alpha lipoic, nếu có ý định bổ sung thêm ALA từ các thực phẩm bảo vệ sức khỏe, bạn hãy hỏi ý kiến và xin lời khuyên từ những người có chuyên môn như dược sĩ, bác sĩ điều trị của bạn.
Nguồn: webmd, healthline
Có thể bạn quan tâm:
>>>>> Liều dùng, cách dùng acid alpha lipoic (ALA) hiệu quả, an toàn
>>>>> Tác dụng của Acid alpha lipoic (ALA) đối với da, cách dùng, lưu ý khi sử dụng