Thiếu vitamin C gây bệnh gì? 16 dấu hiệu thiếu vitamin C, cách bổ sung

Vitamin C là một chất dinh dưỡng cần thiết mà cơ thể không tự tổng hợp được, khi cơ thể thiếu hụt vitamin C sẽ mắc phải những căn bệnh làm ảnh hưởng xấu cho sức khoẻ. Hãy cùng bài viết dưới đây tìm hiểu về biểu hiện và cách điều trị của thiếu vitamin C nhé!

Bạn đang đọc: Thiếu vitamin C gây bệnh gì? 16 dấu hiệu thiếu vitamin C, cách bổ sung

Vitamin C là gì?

Vitamin C hay còn gọi là axit ascorbic là một chất chống oxy hóa mạnh giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và bảo vệ tế bào khỏi tác động của các gốc tự do trong cơ thể. Bên cạnh đó, vitamin C còn là một dưỡng chất quan trọng nhưng cơ thể chúng ta không thể tổng hợp một cách tự nhiên được.

Vitamin C là chất chống oxy hoá mạnh giúp tăng cường hệ thống miễn dịch

Nhu cầu cung cấp vitamin C của cơ thể

Vitamin C được cơ thể hấp thụ chủ yếu tại ruột non trong một lượng nhất định khoảng 60 – 180mg.

Nhu cầu cung cấp vitamin C càng tăng cao đối với người cao tuổi, phụ nữ đang mang thai và đặc biệt là những người thường xuyên sử dụng rượu bia và hút thuốc lá, suy thận và bị ung thư.

Một số loại thực phẩm, đồ uống bổ sung vitamin C:

• 1 ly nước cam: 97mg.
• 1 chén bông cải xanh: 74mg.
• 1 quả kiwi: 70mg.
• 1/2 chén tiêu xanh: 60mg.
• 1/2 chén ớt đỏ: 95mg.

Nhu cầu cung cấp vitamin C tăng cao với người cao tuổi, phụ nữ mang thai

Tác dụng của vitamin C

Giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính

Khi các gốc tự do tích tụ, chúng có thể gây ra trạng thái stress oxy hoá, gây ra các vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng như bệnh tim mạch.

Bổ sung vitamin C là một chất chống oxy hoá có thể tăng cường khả năng chống oxy hoá, ngăn ngừa tích tụ các gốc tự do trong máu giúp giảm rủi ro mắc các bệnh mãn tính như tim mạch và tăng cường hệ thống miễn dịch tự nhiên của cơ thể để chống lại các chứng viêm.

Vitamin C giúp giảm rủi ro mắc các bệnh mãn tính

Ổn định huyết áp

Các nghiên cứu chỉ ra rằng vitamin C có thể giúp giảm huyết áp ở cả những người cao huyết áp và không bị cao huyết áp. [1]

Bên cạnh đó, nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung vitamin C làm giảm huyết áp tâm thu xuống 3,8mmHg và huyết áp tâm trương đạt trung bình 1,5mmHg ở người khoẻ mạnh. [2]

Vitamin C giúp ổn định huyết áp

Hỗ trợ tăng hấp thu sắt

Sắt là một chất dinh dưỡng quan trọng đối với cơ thể, giúp tạo ra các tế bào hồng cầu và vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Tuy nhiên, nguồn sắt từ thực vật thường kém hấp thu được vào cơ thể.

Bổ sung vitamin C có thể giúp tăng khả năng hấp thu sắt từ chế độ ăn uống. Thực tế, sử dụng 100mg vitamin C có thể cải thiện hấp thu sắt đến 67%.

Việc bổ sung vitamin C đã giúp kiểm soát bệnh thiếu máu một cách hiệu quả đối với những trẻ bị thiếu máu do thiếu sắt.

Tăng cường hệ miễn dịch

Vitamin C kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu, bao gồm tế bào lympho và tế bào thực bào, giúp bảo vệ khỏi các tác nhân gây hại như các gốc tự do và tăng khả năng chống lại nhiễm trùng. [3]

Nghiên cứu cho thấy người bị viêm phổi thường có mức vitamin C thấp hơn và bổ sung vitamin C có thể giúp nhanh chóng hồi phục chức năng phổi.

Vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch

Chống lão hoá da

Vitamin C được coi là một yếu tố quan trọng cho việc tổng hợp collagen trong cơ thể. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng vitamin C tại chỗ giúp tăng cường sản xuất collagen, làm cho làn da trẻ trung hơn. [4]

Collagen là một loại protein quan trọng có mặt rất nhiều trong cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong các tế bào liên kết như da, tóc, móng,… là yếu tố quan trọng trong việc chống lão hóa da.

Thiếu vitamin C là gì? Ai có nguy cơ thiếu vitamin C

Thiếu vitamin C là khi cơ thể không có đủ lượng vitamin C cần thiết để duy trì các hoạt động cần thiết. Các triệu chứng của thiếu vitamin C bao gồm chảy máu dưới da, chảy máu chân răng, lợi chảy máu, mệt mỏi,…

Một số người có nguy cơ thiếu vitamin C bao gồm:

• Người ăn kiêng hoặc kén ăn: Có thể thiếu hụt vitamin C do họ không thường xuyên bổ sung vitamin C qua thực phẩm.
• Người hút thuốc, lớn tuổi: Có thể giảm hấp thu vitamin C trong cơ thể.
• Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú: Phụ nữ trong giai đoạn mang thai hoặc cho con bú cần bổ sung thêm vitamin C để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé.
• Người bị bệnh: Các bệnh như bệnh trầm cảm, tiểu đường, tiêu chảy và bệnh gan có thể làm giảm hấp thu vitamin C trong cơ thể. [5]

Hút thuốc có thể dẫn tới thiếu vitamin C do làm giảm hấp thu

Nguyên nhân thiếu vitamin C

Một số nguyên nhân gây ra thiếu hụt vitamin C bao gồm:

• Không ăn đủ thực phẩm giàu vitamin C.
• Sử dụng rượu, bia, thuốc lá quá nhiều.
• Sốt cao hoặc viêm.
• Cường giáp.
• Tiêu chảy kéo dài. [6]

Bổ sung không đủ thực phẩm chứa vitamin là nguyên nhân gây thiếu hụt vitamin C

Dấu hiệu thiếu vitamin C

Da thô ráp, sần sùi

Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất collagen. Khi mức vitamin C thấp sẽ xảy ra tình trạng da dày sừng làm cho da trở nên sần sùi như da gà, hình thành ở mặt sau của bắp tay, trên đùi hoặc mông do tích tụ protein keratin bên trong lỗ chân lông.

Thiếu vitamin C làm cho da trở nên sần sùi, khô ráp

Lông trên cơ thể uốn thành hình xoắn ốc

Thiếu vitamin C sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển cấu trúc protein của tóc và lông. Dấu hiệu thiếu vitamin C là tóc và lông mọc uốn cong và thường rất yếu, dễ gãy rụng.

Tóc yếu và dễ rụng do thiếu vitamin C

Nang lông màu đỏ tươi

Các nang lông trên bề mặt da chứa nhiều mạch máu nhỏ cung cấp máu và chất dinh dưỡng cho khu vực này.

Khi cơ thể thiếu vitamin C, các mạch máu nhỏ này trở nên mỏng manh và dễ bị vỡ gây ra các đốm nhỏ màu đỏ tươi xuất hiện xung quanh nang lông.

Đây được gọi là xuất huyết quanh nang và là dấu hiệu được ghi nhận rõ ràng nhất về tình trạng thiếu vitamin C trầm trọng.

Đốm nhỏ màu đỏ xung quanh nang lông do thiếu vitamin C

Móng tay hình thìa có đốm hoặc đường màu đỏ

Thiếu vitamin C làm cho móng trở nên dị dạng bất thường, móng lõm xuống phần xung quanh bị vênh lên giống hình dạng của chiếc muỗng.

Khi mắc phải tình trạng này móng trở nên mỏng dễ nứt gãy và tách ra khỏi móng. Ngoài ra các đốm đỏ hoặc đường dọc trên móng tay, được gọi là xuất huyết dạng mảnh cũng có thể xuất hiện khi thiếu vitamin C do các mạch máu suy yếu dễ bị vỡ.

Móng tay hình thìa có đốm hoặc đường màu đỏ do thiếu vitamin C

Da khô và bị tổn thương

Làn da khoẻ mạnh chứa lượng lớn vitamin C, đặc biệt là lớp biểu bì bên ngoài da. Chúng có tác dụng bảo vệ da khỏi tác hại của oxy hoá do ánh nắng mặt trời và các chất gây ô nhiễm như khói thuốc lá, ô zôn, thúc đẩy sản sinh collagen cho da đầy đặn và tươi trẻ hơn.

Lượng vitamin C thấp không đủ để kích thích sản sinh collagen làm cho da trở nên khô, nhăn da, da dễ bị tổn thương bởi ánh nắng mặt trời.

Thiếu vitamin C làm cho da khô, dễ tổn thương

Da dễ bị bầm tím

Vết bầm xảy ra khi các mạch máu dưới da bị vỡ khiến máu chảy ra các vùng xung quanh. Đây là dấu hiệu phổ biến của tình trạng thiếu vitamin C khiến cho quá trình sản xuất collagen bị chậm lại và các mạch máu trở nên yếu đi.

Các vết tím liên quan đến sự thiếu hụt vitamin C có thể xuất hiện một vùng lớn trên da hoặc chỉ xuất hiện các chấm nhỏ màu tím dưới da.

Vết tím liên quan đến sự thiếu hụt vitamin C

Vết thương lâu lành

Vì thiếu vitamin C dẫn đến tốc độ hình thành collagen suy giảm, khiến cho các vết thương lâu lành hơn. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh nhân bị loét chân mãn tính có lượng vitamin C thấp hơn so với người không bị loét chân mạn tính.

Trong trường hợp thiếu vitamin C nghiêm trọng có thể khiến vết thương cũ tái phát và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. [7]

Chậm lành vết thương do thiếu vitamin C

Đau, sưng khớp

Trong khớp chứa nhiều collagen, việc thiếu vitamin C có thể gây tác động không tốt lên xương khớp do ảnh hưởng gián tiếp từ sự thay đổi collagen trong cơ thể.

Một số biểu hiện do thiếu vitamin C gồm đau khớp, đi lại khập khiễng hay khó khăn,… hoặc nghiêm trọng hơn là gây chảy máu trong khớp, gây sưng và đau nghiêm trọng.[8]

Đau, sưng khớp do thiếu vitamin C

Xương yếu

Thiếu vitamin C cũng ảnh hưởng đến sức khoẻ của xương, đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành xương, việc thiếu hụt vitamin C có thể làm tăng quá trình tiêu xương, loãng xương dẫn đến xương trở nên yếu và giòn.

Đặc biệt đối với trẻ em, sự thiếu hụt vitamin C có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng và phát triển chiều cao của trẻ. [9]

Thiếu vitamin C đẩy nhanh quá trình tiêu xương, loãng xương

Chảy máu nướu răng và rụng răng

Nướu đỏ, sưng, chảy máu là dấu hiệu phổ biến của tình trạng thiếu vitamin C, nếu không đủ vitamin C mô nướu trở nên suy yếu và bị viêm, các mạch máu cũng dễ xuất huyết hơn.

Thậm chí ở giai đoạn thiếu vitamin C nặng có thể làm nướu răng xuất hiện màu tím và hôi thối, cuối cùng răng có thể bị rụng do nướu không khoẻ mạnh và ngà răng trở nên suy yếu, lớp răng bên trong bị vôi hoá.

Chảy máu nướu và rụng răng do thiếu vitamin C

Suy giảm hệ miễn dịch

Các nghiên cứu cho thấy rằng vitamin C tích tụ bên trong các loại tế bào miễn dịch khác nhau để giúp chúng chống lại nhiễm trùng và tiêu diệt các mầm bệnh. [10]

Thiếu vitamin C sẽ làm cho hệ miễn dịch suy yếu từ đó sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, nghiêm trọng hơn có thể gây tử vong do các bệnh truyền nhiễm bao gồm viêm phổi.

Trên thực tế nhiều người mắc bệnh còi xương – một căn bệnh do thiếu vitamin C cuối cùng chết vì nhiễm trùng do hệ thống miễn dịch hoạt động kém. [11]

Tìm hiểu thêm: Thương hiệu Jubilant Generics của nước nào? Có tốt không?

Thiếu vitamin C sẽ làm cho hệ miễn dịch suy yếu

Thiếu máu do thiếu sắt

Thiếu máu do thiếu vitamin C và sắt thường xảy ra cùng nhau. Hàm lượng vitamin C thấp có thể góp phần gây thiếu máu do làm giảm hấp thu sắt từ thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật và ảnh hưởng đến quá trình chuyển hoá sắt, thiếu vitamin C cũng làm tăng nguy cơ chảy máu nhiều từ đó góp phần gây thiếu máu.

Các dấu hiệu của bệnh thiếu máu do thiếu sắt thường xanh xao, mệt mỏi, khó thở khi tập thể dục, da và lông tóc khô, yếu. Nếu tình trạng thiếu máu do thiếu sắt diễn ra trong thời gian dài mà không có nguyên nhân rõ ràng, bạn nên kiểm tra nồng độ vitamin C trong cơ thể của mình.

Vitamin C thấp có thể góp phần gây thiếu máu thiếu sắt

Mệt mỏi và tâm trạng kém

Mệt mỏi hay tâm trạng kém là các dấu hiệu giúp nhận biết sớm tình trạng thiếu vitamin C vì điều này có thể xảy ra ngay cả khi vitamin C chỉ thiếu một ít so với bình thường. Tuy nhiên, vấn đề này có thể cải thiện ngay khi cơ thể được cung cấp đủ lượng vitamin C cần thiết.

Thiếu vitamin C gây mệt mỏi và tâm trạng kém

Tăng cân không rõ nguyên nhân

Vitamin C có thể giúp bảo vệ, chống lại bệnh béo phì bằng cách điều chỉnh quá trình giải phóng chất béo từ các tế bào mỡ, giảm căng thẳng và giảm viêm.

Vitamin C có thể bảo vệ cơ thể giúp hạn chế tình trạng thừa cân bằng điều chỉnh sự phóng thích các chất béo từ các tế bào mỡ. Điều này có nghĩa là lượng vitamin C trong máu thấp sẽ dẫn đến lượng mỡ bụng tích tụ nhiều hơn. [12]

Mặc dù lượng mỡ dư thừa trong cơ thể không đủ để chỉ ra sự thiếu hụt vitamin C, nhưng nó đáng được kiểm tra sau khi các yếu tố khác đã loại trừ bao gồm cả chế độ ăn uống.

Thiếu vitamin C gây tăng cân không kiểm soát

Viêm mạn tính và hiện tượng mất cân bằng oxy hóa

Vitamin C là một trong những chất chống oxy hoá hoà tan trong nước quan trọng nhất của cơ thể, giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào bằng cách trung hoà các gốc tự do có thể gây stress oxy hoá và chứng viêm. Từ đó có thể phòng ngừa các bệnh mãn tính trong đó có cả tim mạch và tiểu đường.

Nồng độ vitamin C trong máu thấp có nguy cơ mắc bệnh suy tim cao hơn 40% so với người có nồng độ vitamin C trong máu cao. [13]

Vitamin C có thể phòng ngừa các bệnh mạn tính như tiểu đường

Mất thị lực

Vitamin C là một yếu tố quan trọng trong việc duy trì sự khỏe mạnh của mạng lưới mao mạch trong mắt.

Nếu thiếu vitamin C, các mạch máu trong mắt có thể trở nên yếu hơn và dễ rạn nứt, gây ra chảy máu trong mắt và gây mất thị lực.

Ngoài ra, vitamin C còn có tác dụng bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại như ánh sáng mặt trời và bụi bẩn, giúp giảm thiểu nguy cơ các vấn đề về thị lực.

Thiếu vitamin C có thể dẫn đến giảm thị lực

Thiếu vitamin C gây bệnh gì?

Bệnh còi xương

Vitamin C giúp tăng cường sự hấp thụ của cơ thể với các khoáng chất cần thiết cho sự phát triển và duy trì xương khỏe mạnh.

Khi thiếu hụt vitamin C, quá trình sản xuất collagen trong cơ thể bị giảm, khiến xương trở nên mỏng manh và dễ gãy. Điều này có thể dẫn đến tình trạng còi xương ở trẻ em và xương dễ gãy ở người lớn.

Thiếu vitamin C làm xương trở nên mỏng manh dẫn đến còi xương

Thiếu máu

Vitamin C có tác dụng hỗ trợ cơ thể hấp thu sắt từ thực phẩm, giúp sản sinh ra hemoglobin và hồng cầu trong quá trình hình thành máu.

Do đó, nếu thiếu hụt vitamin C cơ thể sẽ giảm khả năng hấp thu sắt từ thực phẩm, dẫn đến thiếu hụt các nguyên tố tạo máu.

Thiếu vitamin C cơ thể sẽ thiếu hụt các nguyên tố tạo máu

Cường giáp

Cường giáp là tình trạng tuyến giáp tiết ra quá nhiều hormone giáp. Nếu tình trạng thiếu vitamin C kéo dài có thể dẫn đến việc tiết quá nhiều hormone từ tuyến giáp, gây ra các triệu chứng như sút cân, tim đập nhanh, thèm ăn, hồi hộp, run, thay đổi chu kỳ kinh nguyệt,…

Thiếu vitamin C kéo dài có thể gây cường giáp

Bệnh ngoài da

Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ da khỏi sự phá huỷ của các gốc tự do và các tác nhân gây hại khác.

Hơn nữa, việc sản xuất collagen trong cơ thể cần một lượng đủ vitamin C. Nếu thiếu hụt vitamin C kéo dài, có thể dẫn đến tình trạng như da khô, thô và xuất hiện các đốm đỏ dưới da.

Nếu thiếu hụt vitamin C kéo dài có thể dẫn đến tình trạng khô da

Thoái hóa khớp

Thiếu hụt vitamin C có thể làm giảm sản xuất collagen khiến các sụn khớp bị giảm chất lượng, mỏng đi và bị hư hại dẫn đến thoái hoá khớp.

Thiếu hụt vitamin C kéo dài có thể dẫn đến thoái hoá khớp

Bệnh tim mạch

Vitamin C có khả năng giảm lượng cholesterol xấu trong máu, giúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Các bệnh tim mạch có thể mắc phải khi cơ thể thiếu hoặc thừa vitamin C bao gồm suy giảm chức năng tim, yếu mạch,…

Thiếu hoặc thừa vitamin C có thể gây suy giảm chức năng của tim

Bệnh Scorbut

Bệnh Scorbut là căn bệnh phổ biến đối với những người có tình trạng thiếu vitamin C kéo dài với các triệu chứng như sưng lưỡi, chảy máu chân răng, tụ máu dưới da, viêm lợi,…

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh scorbut có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng và thậm chí dẫn đến tử vong.

Thiếu vitamin C có thể gây ra bệnh Scorbut

Cách bổ sung vitamin C cho cơ thể

Thực phẩm giàu vitamin C

Bạn có thể bổ sung vitamin C cho cơ thể của mình thông qua các thực phẩm giàu vitamin C, bao gồm:

• Hoa quả: Cam, chanh, bưởi, quýt, dâu tây, việt quất, dưa hấu, xoài, đào,… đều là các loại quả có lượng vitamin C cao và rất dễ tìm thấy.
• Rau củ: Cà chua, ớt, cà rốt, ớt chuông, cải ngọt, hành tây, cải bó xôi, cải kale,… tuy không chứa lượng vitamin C cao như các loại quả nhưng vẫn là nguồn cung cấp vitamin C tốt cho cơ thể.

Bổ sung vitamin C cho cơ thể bằng cách ăn cam, quýt, kiwi

Thực phẩm chức năng

Bạn có thể bổ sung vitamin C cho cơ thể bằng các loại thực phẩm chức năng hoặc viên uống chứa vitamin C theo hướng của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng các thực phẩm chức năng. Trong trường hợp bình thường hoặc cơ thể thiếu vitamin C nhẹ thì chỉ cần bổ sung từ thức ăn hằng ngày là đã đủ nhu cầu cần thiết cho cơ thể.

Lưu ý khi bổ sung vitamin C

Cần bổ sung bao nhiêu vitamin C mỗi ngày

Chúng ta cần thay đổi chế độ dinh dưỡng hằng ngày bằng cách bổ sung những thực phẩm giàu vitamin C vào bữa ăn để cải thiện tình trạng thiếu hụt vitamin C.

Liều lượng bổ sung vitamin C hằng ngày như sau:

Đối tượng (tuổi)	Liều khuyến cáo (mg)	Liều tối đa (mg)
0 – 6 tháng	40	Chưa cập nhật
7 – 12 tháng	50	Chưa cập nhật
1 – 3	15	400
4 – 8	25	650
9 – 13	45	1200
14 – 18	65 – 75	1800
Trên 19	75 – 90	2000

Tuỳ vào độ tuổi mà chúng ta nên bổ sung lượng vitamin C cho phù hợp với nhu cầu

Thời gian bổ sung Vitamin C

Bạn nên bổ sung vitamin C vào buổi sáng trước khi ăn, bởi vì thời điểm hấp thu vitamin C tốt nhất là khi đói.

Lưu ý: Không nên bổ sung vitamin C vào ban đêm vì có thể gây mất ngủ.

Bạn nên bổ sung vitamin C vào buổi sáng trước khi ăn

Người có tiền sử bệnh dạ dày

Vitamin C có thể kích thích sản xuất axit dạ dày, khiến dạ dày bị kích ứng và gây ra các triệu chứng như đau và khó tiêu hóa.

Vì thế, đối với những người có tiền sử viêm dạ dày – tá tràng, bổ sung vitamin C cần được thực hiện thận trọng và tuân theo chỉ định của bác sĩ.

>>>>>Xem thêm: Bệnh tiểu đường nên ăn gì? 18 loại thực phẩm giúp bạn khỏe mạnh hơn

Người có tiền sử bệnh dạ dày nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung vitamin C

Bài viết trên đã cung cấp những thông tin về dấu hiệu và cách điều trị thiếu vitamin C. Nếu bạn thấy bài viết hay và bổ ích thì hãy chia sẻ đến những người thân yêu nhé!