9 cách điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ và cách phòng ngừa hiệu quả

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ không chỉ gây ra sự khó chịu và mệt mỏi cho bé, mà còn có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển toàn diện của trẻ trong tương lai. Bài viết sau sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin về cách điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ để đảm bảo trẻ nhận đủ lượng dinh dưỡng cần thiết để phát triển mạnh khỏe.

Bạn đang đọc: 9 cách điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ và cách phòng ngừa hiệu quả

Biểu hiện rối loạn tiêu hoá ở trẻ

Triệu chứng của các vấn đề tiêu hóa ở trẻ em có thể biểu hiện đa dạng và khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng trường hợp. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến thường gặp bao gồm:

• Đau dạ dày hoặc khó chịu.
• Táo bón.
• Bệnh tiêu chảy.
• Buồn nôn hoặc nôn mửa.
• Ăn mất ngon.
• Đầy hơi.
• Nhu động ruột bất thường.[2]

Táo bón là biểu hiện thường gặp ở rối loạn tiêu hóa trẻ em

Nguyên nhân rối loạn tiêu hoá ở trẻ

Tình trạng tiêu hóa kém ở trẻ em có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau và chúng có thể bị ảnh hưởng từ những vấn đề đơn giản đến những bệnh lý phức tạp hơn. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến mà trẻ em có thể gặp phải khi mắc các vấn đề về tiêu hóa:

• Chế độ ăn uống không cân đối: Việc ăn một lượng lớn thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn có đường và các thành phần nhân tạo có thể gây nên sự mất cân bằng trong việc phát triển hệ sinh thái vi khuẩn đường ruột. Điều này có thể dẫn đến tình trạng như táo bón hoặc tiêu chảy.
• Dị ứng thức ăn hoặc không dung nạp thực phẩm: Trẻ có thể phản ứng dị ứng với một số loại thực phẩm nhất định như sữa, đậu nành, đậu xanh. Sự không dung nạp thực phẩm như lactose cũng có thể gây ra vấn đề về tiêu hóa.
• Căng thẳng và vấn đề tâm lý: Cảm xúc và tâm lý của trẻ cũng có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa. Căng thẳng và áp lực tinh thần có thể dẫn đến các triệu chứng tiêu hóa không mong muốn như đau dạ dày, ợ nóng, hay tiêu chảy.
• Nhiễm trùng đường tiêu hóa: Bất kỳ nhiễm trùng nào do vi khuẩn hoặc virus trong đường tiêu hóa cũng có thể gây ra các vấn đề như tiêu chảy và đau bên trong dạ dày.
• Thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là các loại kháng sinh, có thể gây ra sự mất cân bằng hệ vi khuẩn có lợi cho đường tiêu hóa, dẫn đến tiêu hóa kém.
• Các bệnh lý tiêu hóa: Ngoài ra, có nhiều bệnh lý tiêu hóa như bệnh viêm ruột, bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tiêu hóa của trẻ và gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, đau bên trong hoặc táo bón.

Một số loại thuốc có thể gây sự mất cân bằng vi khuẩn đường tiêu hóa

Cách điều trị rối loạn tiêu hoá ở trẻ

Dùng men vi sinh

Các loại men vi sinh chứa các vi khuẩn có lợi cho đường ruột. Trong một số trường hợp, khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa, hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ nhỏ vốn đã chưa hoàn thiện, có thể bị rối loạn thêm do các tác nhân gây bệnh rối loạn tiêu hóa hoặc do một số thuốc trẻ sử dụng.

Do đó, việc bổ sung men vi sinh có thể giúp tăng cường tỷ lệ lợi khuẩn trong đường ruột, giúp trẻ tiêu hóa thức ăn, ngăn ngừa sự phát triển của các vi khuẩn có hại, giúp khắc phục tình trạng loạn khuẩn đường ruột.

Men vi sinh có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện các vấn đề và bệnh lý về đường tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, khó tiêu, đầy hơi, chướng bụng, hội chứng ruột kích thích.

Tuy nhiên, việc sử dụng men vi sinh cũng cần tham khảo ý kiến từ các bác sĩ, tránh việc quá lạm dụng và sử dụng kéo dài sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.[3]

Men tiêu hóa đóng một vai trò quan trọng cải thiện các vấn đề tiêu hóa

Dùng thuốc trị tiêu chảy

Rối loạn tiêu hóa có thể khiến cho trẻ bị tiêu chảy. Trong trường hợp này, có một số loại thuốc có thể được sử dụng để kiểm soát tiêu chảy như smecta, loperamide, berberin. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc phải tuân thủ chỉ định của bác sĩ và tuỳ thuộc vào từng trường hợp cụ thể, không nên tự ý cho trẻ sử dụng.

Rối loạn tiêu hóa có thể khiến cho trẻ bị tiêu chảy

Dùng thuốc nhuận tràng, tăng cường chất xơ

Rối loạn tiêu hóa có thể dẫn đến tình trạng táo bón, làm cho phân trở nên cứng, khó đào thải ra ngoài. Trong trường hợp này, có một số thuốc thuộc nhóm nhuận tràng và tăng cường chất xơ như methylcellulose, sorbitol, duphalac có thể được sử dụng để giúp làm mềm phân, từ đó giúp giảm tình trạng táo bón cho trẻ.

Rối loạn tiêu hóa có thể làm cho phân trở nên khó tiêu, dẫn tới táo bón

Dùng thuốc kháng sinh

Tùy theo nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ, nếu nguyên nhân liên quan đến tình trạng nhiễm khuẩn, các bác sĩ có thể kê cho trẻ một vài loại thuốc kháng sinh phù hợp. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này cần phải được hướng dẫn và giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ để đảm bảo an toàn cho bé.

Sử dụng thuốc tẩy giun định kỳ để hỗ trợ đường tiêu hóa của trẻ, hạn chế các tình trạng rối loạn tiêu hóa, hoặc kém hấp thu ở trẻ em là một phần quá trình quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của bé. Hiện nay các khuyến cáo về tẩy giun là bắt đầu ở trẻ em từ 12 tháng tuổi.

Sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị rối loạn tiêu hóa do nhiễm khuẩn đường ruột

Bù nước và điện giải

Khi trẻ gặp rối loạn tiêu hóa sẽ có các triệu chứng kèm theo như nôn mửa, tiêu chảy, từ đó dẫn đến tình trạng mất nước. Vì vậy, việc bổ sung nước và điện giải là rất quan trọng. Tốt nhất là bạn nên thường xuyên bổ sung cho trẻ nhiều loại nước như dung dịch oresol, nước dừa và nước lọc…

Khi bị tiêu chảy, việc bổ sung nước và điện giải vô cùng quan trọng

Dùng thực phẩm

Thực phẩm đã qua chế biến thường chứa nhiều carbohydrate tinh chế, chất béo không tốt và các hợp chất khác có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm đường tiêu hóa và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe trẻ.

Vì thế việc duy trì một chế độ ăn nhiều rau củ quả giàu chất xơ, những thực phẩm ít chế biến có thể giúp cải thiện hệ tiêu hóa, từ đó bảo vệ sức khỏe tổng thể tốt hơn.[4]

Tìm hiểu thêm: 13 biến chứng thai kỳ mẹ bầu cần lưu ý trong thời gian mang thai

Sử dụng thực đơn nhiều chất xơ để bảo vệ đường ruột của bé

Bổ sung chất béo lành mạnh

Chất béo đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của hệ tiêu hóa và cần thiết để hấp thụ một số chất dinh dưỡng, bao gồm cả các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, D, E và K.

Một số nghiên cứu đã gợi ý rằng axit béo omega-3 có thể giúp giảm nguy cơ phát triển các bệnh viêm ruột như viêm loét đại tràng, mặc dù cần thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về tác động này. Thực phẩm giàu axit béo omega-3 bao gồm các loại hạt như hạt lanh, hạt chia và hạt óc chó, cũng như các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá thu và cá mòi.

Các loại thực phẩm omega 3 có thể bảo vệ hệ tiêu hóa

Cho trẻ ăn chậm, nhai kỹ

Việc nhai kỹ giúp chia nhỏ thức ăn thành các mảnh nhỏ hơn, tạo điều kiện cho các enzym trong hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, nước bọt tiết ra trong lúc nhai có vai trò giúp phân hủy một số carbohydrate và chất béo trong thức ăn.

Điều này có thể giúp ngăn chặn một số triệu chứng không mong muốn liên quan đến hệ tiêu hóa như tiêu chảy và ợ nóng.

Việc nhai kỹ giúp các enzym trong tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn

Cho trẻ vận động nhẹ nhàng

Tập thể dục thường xuyên là một trong những cách tốt nhất để cải thiện tiêu hóa, giúp thức ăn di chuyển qua hệ thống tiêu hóa dễ dàng hơn. Vì vậy, hãy cho bé thực hiện những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, nhảy dây… giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng táo bón.

Tập thể dục thường xuyên là một trong những cách tốt nhất để cải thiện tiêu hóa

Khi nào trẻ bị rối loạn tiêu hoá cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Mặc dù nhiều vấn đề về tiêu hóa có thể được giải quyết tại nhà nhưng bạn vẫn cần tham khảo ý kiến ​​của chuyên gia y tế khi bé có một trong các dấu hiệu sau:

• Các triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy hoặc đau bụng kéo dài hơn vài ngày.
• Máu trong phân.
• Trẻ sụt cân đáng kể mà không có lý do rõ ràng.
• Đau bụng dữ dội.
• Các dấu hiệu mất nước bao gồm khô miệng, mắt trũng và lượng nước tiểu giảm.
• Trẻ sốt cao, lừ đừ, li bì, hoặc co giật…[5]

Khi bé nhà đau bụng dữ dội nên đưa đến khám bác sĩ ngay lập tức

Các bệnh viện uy tín

Khi có các dấu hiệu nghi ngờ bệnh rối loạn tiêu hóa, bạn nên đến cơ sở y tế gần nhất hoặc Khoa tiêu hóa/Khoa Nhi các bệnh viện sau để được thăm khám và điều trị:

• TP.HCM: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Bình Dân…
• Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108…

Lưu ý khi chữa rối loạn tiêu hoá cho trẻ

Để sử dụng thuốc điều trị rối loạn tiêu hóa cho trẻ một cách an toàn, các bậc phụ huynh cần tuân theo những hướng dẫn sau đây:

• Đưa trẻ đến bác sĩ nếu có triệu chứng nặng của tình trạng rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi.
• Tránh tự mua thuốc điều trị cho trẻ mà không có hướng dẫn của bác sĩ.
• Tuân theo chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng thuốc.
• Báo ngay cho bác sĩ nếu trẻ có triệu chứng lạ trong quá trình điều trị.
• Xây dựng chế độ ăn uống của trẻ với thực phẩm giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa.
• Đảm bảo vệ sinh cá nhân và môi trường của trẻ.
• Cần thận trọng khi sử dụng thuốc từ thảo dược để điều trị rối loạn tiêu hóa cho trẻ.[3]

Đưa trẻ đến bác sĩ nếu có triệu chứng nặng của rối loạn tiêu hóa

Cách phòng ngừa rối loạn tiêu hoá ở trẻ

Để phòng ngừa rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhà mình, bạn nên tuân thủ một số nguyên tắc sau đây:

• Kiểm soát khẩu phần ăn: Hãy đảm bảo rằng trẻ ăn theo lịch trình và không ăn quá nhiều thức ăn, ngay cả khi không đói. Điều này giúp duy trì lượng thức ăn ở mức hợp lý và tránh tình trạng ăn uống liên tục, dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa.
• Cung cấp đủ nước: Uống đủ nước và các chất lỏng khác rất quan trọng đối với hệ tiêu hóa và sức khỏe tổng thể của con. Điều này giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt và loại bỏ độc tố khỏi cơ thể. Hãy đảm bảo con được cung cấp đủ nước thông qua nước lọc, sữa và trái cây giàu nước như dưa hấu và cam.
• Bổ sung chất xơ: Chất xơ là một yếu tố quan trọng cho sức khỏe tiêu hóa của con, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa, duy trì đường ruột khỏe mạnh và hỗ trợ hệ miễn dịch. Đảm bảo rằng chế độ ăn của con bao gồm thực phẩm giàu chất xơ như đậu, trái cây và các loại rau.
• Hạn chế sử dụng kháng sinh không cần thiết: Chỉ sử dụng kháng sinh khi thực sự cần thiết, vì chúng có thể ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn đường tiêu hóa của con. Kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn tốt và xấu, gây mất cân bằng hệ vi khuẩn đường tiêu hóa và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của trẻ.
• Bổ sung men vi sinh và prebiotic: Men vi sinh và prebiotic giúp cải thiện hệ vi khuẩn đường tiêu hóa của con. Điều này giúp tăng cường sức đề kháng của trẻ đối với các bệnh cũng như tình trạng nhiễm trùng đường tiêu hóa. Bạn có thể cung cấp cho con những thực phẩm chứa men vi sinh và prebiotic như sữa chua và kim chi.[6]

>>>>>Xem thêm: 10 cách trị chảy máu chân răng tại nhà với các nguyên liệu tự nhiên

Bổ sung đầy đủ chất xơ để bảo đảm sức khỏe tiêu hóa của con mình

Hy vọng rằng những thông tin này sẽ cung cấp thêm cho các bậc phụ huynh những kiến thức hữu ích, giúp bảo vệ, theo dõi, phát hiện và điều trị sớm các vấn đề liên quan đến rối loạn tiêu hóa của bé yêu nhà mình. Từ đó giảm thiểu nguy cơ phát sinh các biến chứng nguy hiểm.