Thiếu vitamin A gây ra bệnh gì? Cách phòng, chống vitamin A

Thiếu vitamin A là một tình trạng thiếu hụt vitamin A trong cơ thể, có thể do chế độ ăn uống không cân bằng, bệnh lý tiêu hóa hoặc nhiễm trùng. Thiếu vitamin A có thể gây ra nhiều biến chứng cho sức khỏe, đặc biệt là về mắt, da và hệ miễn dịch. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa thiếu vitamin A.

Bạn đang đọc: Thiếu vitamin A gây ra bệnh gì? Cách phòng, chống vitamin A

Gây ra các bệnh về mắt

Một trong những triệu chứng thiếu vitamin A phổ biến nhất là các bệnh về mắt. Điều này là do vitamin A giúp tạo ra một chất gọi là rhodopsin, giúp mắt nhận biết ánh sáng. Khi thiếu vitamin A, rhodopsin không được sản xuất đủ, dẫn đến các vấn đề sau:

Quáng gà

Quáng gà là tình trạng giảm thị lực khi điều kiện ánh sáng yếu như khi trời chập tối hoặc ban đêm. Người bị quáng gà thường phân biệt các màu sắc và chi tiết trong bóng tối. Quáng gà có thể được điều trị bằng cách bổ sung vitamin A.

Quáng gà là một trong những bệnh lý điển hình do thiếu vitamin A

Khô mắt

Thiếu vitamin A gây ra tình trạng khô mắt – sự suy giảm độ ẩm của niêm mạc ở mắt, làm cho mắt khó chịu, đau rát và ngứa. Khô mắt có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như loét giác mạc, sẹo và mù lòa.[nguon title=”8 Signs and Symptoms of Vitamin A Deficiency
” link=”https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-a-deficiency-symptoms#TOC_TITLE_HDR_3″][/nguon]

Khô mắt do thiếu vitamin A có thể là nguyên nhân dẫn đến mù lòa

Dễ gặp các vấn đề về da

Vitamin A cũng có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của da. Vitamin A giúp kích thích quá trình tái tạo tế bào da, giảm viêm và ngăn ngừa lão hóa. Khi thiếu vitamin A, da có thể gặp các vấn đề sau:

Mắc các bệnh về da

Thiếu vitamin A làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng và viêm nhiễm ở da. Một số bệnh về da có thể do thiếu vitamin A gây ra hoặc làm nặng thêm là: eczema, vẩy nến, psoriasis, viêm da tiết bã và nấm da.

Thiếu hụt vitamin A có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về da

Mụn trứng cá

Mụn trứng cá là tình trạng viêm nhiễm lỗ chân lông do sự tích tụ của dầu và bụi bẩn. Thiếu vitamin A làm cho da không được tái tạo đều, khiến cho lỗ chân lông bị tắc nghẽn và viêm nhiễm. Bổ sung vitamin A có thể giúp giảm mụn trứng cá bằng cách kiểm soát lượng dầu, thông thoáng lỗ chân lông, giảm viêm và kích thích tái tạo da.

Thiếu vitamin A gây ra các nốt đỏ mụn trứng cá khiến nhiều người bị mất tự tin giao tiếp

Làm chậm lành vết thương

Vitamin A cũng có tác dụng trong quá trình lành vết thương. Vitamin A giúp kích hoạt các tế bào miễn dịch, tăng cường mạch máu và tạo ra collagen, một loại protein giúp liên kết các mô. Khi thiếu vitamin A, quá trình lành vết thương bị chậm lại, dễ bị nhiễm trùng và để lại sẹo.

Thiếu vitamin A có thể làm chậm quá trình lành vết thương da sau tổn thương

Chú ý bổ sung thực phẩm giàu vitamin A vào chế độ ăn uống gia đình

Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Vitamin A cũng có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của cả nam và nữ. Ở nam giới, vitamin A giúp duy trì chất lượng và số lượng của tinh trùng. Ở nữ giới, vitamin A giúp duy trì sự phát triển của phôi thai và sự bình thường của tử cung.

Khi thiếu vitamin A làm suy giảm chức năng sinh sản, có thể gây ra tình trạng vô sinh, sẩy thai,…[3]

Tìm hiểu thêm: Chứng mệt tim ở nữ sinh tuổi dậy thì

Thiếu vitamin A có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở cả nam và nữ

Chậm tăng trưởng và phát triển ở trẻ em

Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng và phát triển của trẻ em. Vitamin A giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, hệ thần kinh, hệ xương và hệ nội tiết. Khi thiếu vitamin A, trẻ em có thể gặp các vấn đề sau:[nguon title=”Vitamin A Deficiency
” link=”https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/23107-vitamin-a-deficiency”][/nguon]

• Chậm tăng chiều cao và cân nặng.
• Dễ mắc các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi, tiêu chảy, sởi và bệnh lý tai mũi họng.
• Dễ bị suy dinh dưỡng và thiếu máu.
• Dễ bị rối loạn học tập, nhận thức và tâm lý.

Trẻ em thiếu vitamin A có thể phát triển chậm và gặp vấn đề về tăng trưởng

Cơ thể dễ bị nhiễm trùng

Vitamin A là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do gây hại và đóng vai trò quan trọng đối với hệ miễn dịch. Ngoài ra, niêm mạc là một hàng rào ngăn ngừa các vi khuẩn, vi-rút và nấm xâm nhập vào cơ thể. Khi thiếu vitamin A làm cho niêm mạc bị suy yếu dẫn đến cơ thể dễ bị nhiễm trùng.

Thiếu vitamin A làm cho hệ thống miễn dịch yếu hơn, dẫn đến cơ thể dễ bị nhiễm trùng

Cách phòng, chống thiếu vitamin A

Đảm bảo ăn uống đầy đủ

Ăn uống đầy đủ là cách quan trọng để cung cấp đủ vitamin A cho cơ thể. Bạn nên ăn đa dạng các loại thực phẩm giàu vitamin A hoặc có thể chuyển hóa thành vitamin A. Một số loại thực phẩm bạn có thể chọn là:[5]

• Các sản phẩm động vật như gan, lòng đỏ trứng, sữa. Các sản phẩm này chứa retinol, dạng vitamin A hoạt động, có thể được hấp thu trực tiếp bởi cơ thể.
• Các loại rau quả màu vàng cam như cà rốt, khoai lang, bí đỏ, dưa hấu và mướp đắng. Các loại rau quả này chứa carotenoid, dạng vitamin A tiền chất, có thể được chuyển hóa thành retinol khi cần thiết.
• Các loại rau xanh như cải xanh, rau muống, rau chân vịt và rau dền. Các loại rau xanh này cũng chứa carotenoid.

Hãy đảm bảo rằng bạn có một chế độ ăn uống đầy đủ và cân đối

Chú ý các thực phẩm giàu vitamin A

Cách tốt nhất để bổ sung vitamin A là ăn nhiều các loại thực phẩm giàu vitamin A, bao gồm cả các sản phẩm động vật và thực vật. Các loại thực phẩm giàu vitamin A có thể được chia thành hai nhóm chính:

• Nhóm retinoids: Là dạng vitamin A đã chuyển hóa, có sẵn trong các sản phẩm động vật như gan, dầu gan cá, lòng đỏ trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa. Nhóm này có khả năng hấp thụ cao và có tác dụng nhanh chóng trong cơ thể.
• Nhóm carotenoids: Là dạng tiền vitamin A, có trong các loại rau quả màu sắc như cà rốt, bí đỏ, rau xanh, cải xoăn, cải bó xôi, dưa hấu, xoài và cam. Nhóm này cần được chuyển hóa thành retinoids trong cơ thể trước khi có hiệu quả.

Chú ý bổ sung thực phẩm giàu vitamin A vào chế độ ăn uống hàng ngày

Tăng cường bổ sung vitamin A vào thực phẩm

Một cách khác để phòng, chống thiếu vitamin A là tăng cường bổ sung vitamin A vào thực phẩm. Bạn có thể làm điều này bằng cách:

• Sử dụng các loại gia vị giàu vitamin A như nghệ, ớt và gừng để nêm nếm các món ăn.
• Thêm một ít dầu cá hoặc dầu gan cá vào các món canh hoặc xào. Dầu cá hoặc dầu gan cá là những nguồn vitamin A tự nhiên và hiệu quả.
• Sử dụng các loại bột giàu vitamin A như bột mì hoặc bột gạo để làm bánh hoặc xôi. Bạn có thể mua các loại bột này đã được pha trộn sẵn với vitamin A hoặc tự pha trộn theo tỷ lệ khuyến cáo.
• Sử dụng các loại sữa hoặc sữa chua đã được bổ sung vitamin A để uống hoặc làm các món tráng miệng. Bạn có thể kiểm tra nhãn mác của các sản phẩm này để biết lượng vitamin A được bổ sung.

Bổ sung vitamin A dự phòng

Một cách nữa để phòng, chống thiếu vitamin A là bổ sung vitamin A dự phòng. Bạn có thể làm điều này bằng cách:

• Uống các viên thuốc hoặc siro chứa vitamin A theo chỉ định của bác sĩ hoặc y tế. Bạn nên tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng để tránh quá liều hoặc thiếu hụt vitamin A.
• Tham gia các chương trình bổ sung vitamin A miễn phí do các cơ quan y tế hoặc từ thiện tổ chức. Bạn có thể liên hệ với các cơ sở y tế gần nhất để biết thêm thông tin về các chương trình này.

Đối với trẻ em

Trẻ em là đối tượng dễ bị thiếu vitamin A nhất, do nhu cầu vitamin A của trẻ cao hơn người lớn, trong khi khả năng hấp thu và lưu trữ vitamin A của trẻ lại thấp hơn. Do đó, bạn nên chú ý đến việc cung cấp đủ vitamin A cho trẻ em bằng cách:[nguon title=”PHÒNG CHỐNG THIẾU VITAMIN A
” link=”https://soyte.ninhbinh.gov.vn/y-te-du-phong/phong-chong-thieu-vitamin-a-314447″][/nguon]

• Cho trẻ ăn đầy đủ các loại thực phẩm giàu vitamin A hoặc có thể chuyển hóa thành vitamin A, như đã nêu ở trên. Bạn nên cho trẻ ăn ít nhất một loại rau quả màu vàng cam hoặc rau xanh mỗi ngày.
• Cho trẻ uống sữa mẹ hoặc sữa công thức đã được bổ sung vitamin A. Sữa mẹ là nguồn vitamin A tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nếu không cho trẻ bú mẹ, bạn nên chọn các loại sữa công thức có chứa vitamin A.
• Cho trẻ bổ sung vitamin A dự phòng theo lịch khuyến cáo của Bộ Y tế. Theo đó, bạn nên cho trẻ uống một liều vitamin A dự phòng vào các tháng 6 và 12 hàng năm, từ khi trẻ 6 tháng tuổi đến khi trẻ 5 tuổi.

Trong trường hợp cần thiết, trẻ cần bổ sung vitamin A dự phòng theo khuyến cáo

Đối với phụ nữ mang thai và cho con bú

Phụ nữ mang thai và cho con bú cũng là đối tượng dễ bị thiếu vitamin A, do nhu cầu tăng lên để nuôi dưỡng thai nhi. Do đó, bạn nên chú ý đến việc cung cấp vitamin A cho phụ nữ mang thai và cho con bú bằng cách ăn đầy đủ các loại thực phẩm giàu vitamin A.[7]

>>>>>Xem thêm: Hướng dẫn bổ sung vitamin K cho trẻ đúng cách, an toàn

Phụ nữ mang thai và cho con bú đặc biệt cần chú ý đảm bảo cung cấp đủ vitamin A

Thiếu vitamin A là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn. Để phòng ngừa thiếu vitamin A, bạn nên ăn uống đa dạng, bổ sung thực phẩm giàu vitamin A như gan, trứng, sữa, rau xanh và trái cây màu cam. Ngoài ra, bạn cũng nên kiểm tra sức khỏe định kỳ và điều trị các bệnh lý có liên quan.